Αν σας έλεγα ότι θέλω να γράψω ένα άρθρο με θέμα την υπεύθυνη απόλαυση, ξέρω που θα πήγαινε αμέσως το μυαλό σας: σε νουθεσίες και παροτρύνσεις γύρω από την υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ, έτσι ώστε να απολαμβάνουμε χωρίς να χάσουμε τον έλεγχο των αισθήσεων ή/και των πράξεών μας, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη δική μας ασφάλεια, όσο και την ασφάλεια των άλλων. Και θα είχατε, βεβαίως, δίκιο – εν μέρει. Σίγουρα, ένα αλκοολούχο ποτό μας χαρίζει, πέρα από γεύσεις και αρώματα, ευφορία, όταν το απολαμβάνουμε με μέτρο. Αν το μέτρο χαθεί, μαζί του χάνεται και η απόλαυση.
Δυστυχώς όμως, η έννοια της υπεύθυνης απόλαυσης δεν σταματάει εκεί. Εδώ και πολύ καιρό, όσο η γνώση και η αισθητική μας στο φαγητό αναπτύσσονται, τόσο αυτό δείχνει να γίνεται σε βάρος του πλανήτη μας – δηλαδή του ίδιου μας του εαυτού. Με άλλα λόγια, όσο πιο «ψαγμένοι» γινόμαστε στο φαγητό, τόσο, δυνητικά, βλάπτουμε το οικοσύστημα στο οποίο ζούμε, ψάχνοντας γεύσεις, υλικά, πρώτες ύλες άγνωστες, εξωτικές, ιδιαίτερες.

Πρόσφατα, μέσω της δουλειάς μου, παρακολούθησα ένα e-learning course με θέμα την αειφορία και, ολοκληρώνοντάς το, πήρα μία σημαντική πιστοποίηση πάνω στο θέμα. Δεν θα σας πω ψέμματα – μέχρι τότε πίστευα ότι η αειφορία ήταν ίσως ένα από τα τελευταία “buzzwords” της εποχής, άλλη μια «πιασάρικη» έννοια, δηλαδή, που διαβάζουμε σε άρθρα, ακούμε σε ομιλίες και παρουσιάσεις, και κάποιοι χρησιμοποιούν σε κουβέντες για να κάνουν τους πολυμαθείς ή τους ενημερωμένους. Όσο όμως έμπαινα πιο βαθιά στην ύλη του course, τόσο πιο πολύ άνοιγαν τα μάτια μου – με φρίκη και δέος. Και όταν συνειδητοποίησα ότι εμείς οι άνθρωποι έχουμε κάνει τεράστια (και κάπου ανεπανόρθωτη) ζημιά στο 75% της επιφάνειας του πλανήτη μας για να μας προσφέρουμε – δεν είναι ειρωνικό; – καλύτερη ποιότητα ζωής, τότε ένιωσα, πρωτίστως ως πατέρας, ότι πρέπει να αλλάξω πολλά πράγματα στην καθημερινότητα και την καταναλωτική μου συμπεριφορά.
Το πρόβλημα – ή, μάλλον, η αρχή του προβλήματος – είναι ότι είμαστε περισσότεροι από όσους η Γη, κανονικά, μπορεί να θρέψει. Και, βέβαια, αν ήμασταν, ως είδος, απλοί στις ανάγκες και στις προτιμήσεις μας, τα πράγματα να μην ήταν τόσο σοβαρά. Έλα όμως που θέλουμε να μπορούμε να διαλέγουμε μέσα από μία τεράστια γκάμα, ανεξάρτητα από την εποχικότητα των ειδών ή τη βιοποικιλότητα της περιοχής που ζούμε, να πετάμε (ή να αφήνουμε να πετιέται) ότι δεν μας κάνει και γενικά να συμπεριφερόμαστε σαν κακομαθημένα (γιατί περί αυτού πρόκειται) παιδιά που θέλουμε να μας κάνουν όλα τα χατίρια!…
Δεν κρίνω, ούτε σκοπεύω να γίνω ακτιβιστής και να σπάω τα παρμπρίζ όσων δεν συμπεριφέρονται όπως εγώ. Έχω όμως βάλει σκοπό να αλλάξω – το οφείλω στο παιδί μου και στα δικά του τα παιδιά, αλλά και στα παιδιά όλου του κόσμου, που δεν έχουν κανένα λόγο να κληρονομήσουν έναν κόσμο «σκάρτο» για να ικανοποιώ εγώ – εμείς – τα καπρίτσια μου/μας.

Τι σκοπεύω να κάνω, λοιπόν; Να προσέχω τι αγοράζω και πως το διαχειρίζομαι. Δηλαδή:
- Να δίνω έμφαση στην απόσταση που διανύει ένα αγαθό μέχρι να φτασει σε μένα. Όσο μεγαλύτερη η απόσταση, τόσο μεγαλύτερο, δυνητικά, το ανθρακικό του αποτύπωμα, ειδικά αν ταξιδεύει, ως νωπό ή/και ευαίσθητο, με αεροπλάνο. Τέρμα λοιπόν τα σπαράγγια από το Περού, τέρμα και το – δυστυχώς – νοστιμότατο κρέας από την Αργεντινή ή την Ιαπωνία. Υπάρχουν πάντα αντίστοιχης νοστιμιάς και ποιότητας εναλλακτικές που καλύπτουν πολύ μικρότερες αποστάσεις μέχρι να φτάσουν στο πιάτο μου
- Να προτιμώ τα αγαθά – κυρίως φρούτα ή/και λαχανικά – της εκάστοτε εποχής. Ό,τι είναι εκτός εποχής αλλά βρίσκεται στην αγορά αυτή τη στιγμή, είτε έχει έρθει από πολύ μακριά (εκεί που είναι αυτή τη στιγμή στην εποχή του), είτε είναι προϊόν καλλιέργειας σε θερμοκήπιο, οπότε έχει «στοιχίσει» στον πλανήτη υπέρογκα σε ενέργεια, νερό και άλλους πολύτιμους πόρους, για τη δική μου απόλαυση. Δε λέω, είναι ωραίο να τρως πεπόνι ή φράουλες μέσα στο χειμώνα, νομίζω όμως ότι προτιμώ να τα απολαύσω στην εποχή τους – θα μου θυμίσει τα ανέμελα εκείνα χρόνια που περιμέναμε να έρθει το καλοκαίρι για να φάμε το πρώτο παγωτό!
- Να αποκλείσω από το «καλάθι» μου οτιδήποτε περιέχει φοινικέλαιο. Όχι μόνο επειδή είναι επιβλαβές και δεν έχει καμία διατροφική αξία. Κυρίως επειδή για πάρτη του – είναι, βλέπετε, φτηνό και χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα – καταστρέφονται ετησίως τεράστιες εκτάσεις ανά τον πλανήτη, ανάμεσά τους και δάση, τα οποία έχουμε ανάγκη τόσο πολύ, για να φυτευθούν φοινικόδεντρα που θα αξιοποιηθούν για το λάδι τους
- Τέλος, να προσέχω τι πετάω. Ναι, οι ποσότητες τροφίμων που πετιούνται καθημερινά είναι τρομακτικές. Και δεν είναι μόνο «τα παιδάκια στην Αφρική που πεινάνε», όπως μας έλεγαν κάποτε οι μαμάδες μας, που πρέπει να σκεφτόμαστε. Είναι ότι δεν πρέπει να αφήνουμε όλο αυτό το νερό, τη γη, τους σπόρους, τα λιπάσματα που ξοδεύονται για να παραχθεί το φαγητό μας, να πηγαίνουν σε τόσο μεγάλο ποσοστό, χαμένα. Τι θα κάνω λοιπόν; Θα αγοράζω πιο συνετές ποσότητες, θα σκέφτομαι πώς μπορώ να «ανακυκλώσω» κάποιο τρόφιμο πριν το πετάξω και θα επιβραβεύω κάθε προμηθευτή που επιδεικνύει “zero-waste mentality”
Και το κρασί;

Το κρασί είναι από τα αγαθά που δεν επιβαρύνουν τον πλανήτη. Το κλήμα, ως φυτό, δεν έχει γενικά υψηλές απαιτήσεις σε νερό ή άλλους φυσικούς πόρους, ενώ συμβάλλει στην αναζωογόνηση του εδάφους και την διατήρηση της φυσικής βιοποικιλότητας. Αντίστοιχα θετικό είναι το πρόσημο και για την παραγωγή του κρασιού – εφόσον γίνεται με σύνεση και συνείδηση. Περισσότερα από μένα για τα σημαντικά βήματα που παίρνουν εδώ και καιρό οι παίκτες – μικροί και μεγάλοι – στον κλάδο του κρασιού και του ποτού για την αειφορία, θα διαβάσετε στο τεύχος του Οινοχόου που θα κυκλοφορήσει τον Δεκέμβριο. Θα σας πω όμως εδώ ότι στηρίζω ασυζητητί τους οινοποιούς που παράγουν κρασί από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας. Η γεύση, το άρωμα, η επίγευση δεν αλλάζουν – ο σεβασμός στη γη και στο περιβάλλον, όμως, καθώς και η δέσμευση να παραδώσουμε τον κόσμο στις επόμενες γενεές στην ίδια ή και σε καλύτερη κατάσταση από αυτήν που τον παραλάβαμε, πρέπει να επιβραβεύονται!…
Comment
Πολύ σωστά !!!
Είναι αρκετά δύσκολη η βιολογική καλλιέργεια. Στη περίπτωσή μας, μας βοηθά πολύ και το μικροκλίμα της περιοχής μας.
Βέβαια, το ABELON®, με το φελλό από Πορτογαλία και τις φιάλες και τα βαρέλια από Γαλλία, αλλά και τη διεθνή πελατεία του, “καίει” λίγο περισσότερα καύσιμα για τα μεταφορικά. Δε βλέπω όμως εναλλακτικές.
Το προσπαθούμε όμως κι ευτυχώς, τα τελευταία αρκετά χρόνια, πολύς κόσμος ακολουθεί καλές πρακτικές. Η ποιότητα έχει μπει στη ζωή μας και ευτυχώς έχει ως γνώμονα την υγεία του εαυτού μας και κατ’ επέκταση του περιβάλλοντος.
Πολύ καλή έρευνα και αρκετή μελέτη.
Συγχαρητήρια, κύριε Λέλεκα.
Καλό βράδυ.